• Home
  • Posts RSS
  • Comments RSS
  • Edit
Blauw Oranje Groen Roze Paars
kletskoppen en zwarte inkt
recepten van alledaagse en bijzondere gerechten, huismiddeltjes en gebruiksprodukten. Dit is een blog van Regionaal Archief Tilburg

maandag 22 februari 2010

Kookbuukske en het Reglement op het Wagenveer

Tijdens de dag die het archief organiseerde rondom Grootmoeders recepten kwam er meer informatie naar boven over een van de receptenschriften. Er bleek al eerder uit gepubliceerd te zijn, namelijk in het Tilburgs Kookbuukske. Gerard Steijns, voormalige gemeentearchivaris, vertelde hoe het schrift in het archief terechtkwam en boeiender nog: wáár het vandaan kwam.

Eén van de schriften waarvan wij in deze blog gebruik maken, is afkomstig van Maria Donders-van de Vliet. In de jaren '80 van de vorige eeuw werd het aan het Archief geschonken door een van haar achterkleinkinderen: mevrouw van Eijk.

(trouwakte van Adriaan Donders en Maria van de Vliet  in: Register schepenbank 52 trouwboek 1801-1810)

In 1775 werd Maria, dochter van Johannes van de Vliet en Elisabeth van den Houdt in Tilburg geboren. Zij trouwde op 27 juli 1801 met Adriaan Donders, samen kregen zij 6 kinderen die haar allemaal overleefde (in die tijd toch tamelijk uitzonderlijk!) Zij stierf in 1841, 65 jaar oud. In 1810 kocht haar man de herberg "De Drie Swaanen" en herdoopte hij het etablissement in "De Gouden Zwaan". Waarschijnlijk was het pand gevestigd op de hoek van de Oude Markt en de Heuvelstraat. De herberg was tot die tijd eigendom van de weduwe van Loduvicus Collin en was een stopplaats voor de diligencedienst tussen Breda en 's-Hertogenbosch. Een interessante zaak om te bestieren dus, met een regelmatige klantenkring: viermaal per week reden de diligences op en neer. De herberg van het echtpaar Donders-Van de Vliet was het overstapstation en de plek waar de goederen werden in- en uitgeladen. De overstaptijd was twee uur: ruim voldoende om een maaltijd te nuttigen en een drankje te drinken.


weduwe collin 001


Het reglement biedt een mooie blik op het reilen en zeilen van zo'n herberg twee eeuwen geleden. De prijzen van eten, drank en overnachten in de herberg waren vastgelegd (in het Nederlands en het Frans!), maar de keuze voor de gast was groot. Zo kon hij bijvoorbeeld kiezen tussen eten in een aparte kamer, de gelagkamer of in de keuken.
De rolverdeling zal traditioneel zijn geweest. Terwijl haar man de herberg bestierde, was Maria waarschijnlijk degene die, al dan niet geholpen door andere kooksters, kookte voor de gasten. Zij had natuurlijk haar eigen recepten, maar haar kookboek vulde zij aan met tips en recepten van haar gasten, die uit alle landstreken kwamen. Het kookboek is zo 'gegroeid' in de eerste periode van de 19de eeuw (tussen 1810 en 1841).


De dienstregeling, de regels waaraan eenieder zich diende te houden en de prijslijst van de herberg zijn terug te vinden in het archief van het Dorpsbestuur van Tilburg (Toegang 003 inv.nr.120terts. Reglement op het Wagenveer van Breda op 'sHertogenbosch. 1783)
Voor een "vertaling" van de gerechten naar de huidige keuken door kok Martin Willemse kunt u terecht in het "Tilburgs Kookbuukske" door Paul Spapens, Martin Willemse, Ineke Stroucken. [1997]
3 reacties | Gepost door Mirjam Heijs edit post

3 reacties

  1. krekwekdogt on 23 februari 2010 om 23:30

    Wat een letterlijk en figuurlijk heerlijke blog! Complimenten aan Mirjam.

     
  2. Mirjam Heijs on 24 februari 2010 om 21:17

    ja dank je krek, vind ik ook. En zo leuk om te doen.

     
  3. Anoniem on 4 december 2012 om 08:12

    I just stumbled upon this site while doing genealogy for my wife's family. It's my wife's aunt, Mrs. van Eijk, that donated the cookbook from the stagecoach inn. Aunt Leonie, now 80 years old, is the granddaughter of Leonie Donders, who in turn is the granddaughter of Adriaan Donders and Maria van der Vliet. Any ideas about where we can find copies of the 1997 cookbook? We'd like to get a copy for our daughter, Saskia, born 212 years after her g-g-g-g-grandmother. Tom DeVries, Vashon, WA.

     


Een reactie posten
Nieuwere post Oudere post Homepage

tips uit het archief

  • Veel archiefspeurders kennen de sensatie: je bent iets aan het zoeken, het lukt niet zo, je doet een gokje en WAUW!!... zomaar een juweeltje van een document. Een vergeten boekje, een prachtig plaatje, een los archiefstuk: een weeskindje. Zo ontdekten we 18de en 19de eeuwse schriftjes met recepten van alledaagse en bijzondere gerechten, van allerlei huismiddeltjes en gebruiksprodukten. Herkomst onbekend, weeskindjes dus die je moet koesteren en veel aandacht moet geven. Via deze weblog gaan we regelmatig zo'n recept de wereld insturen. We verzoeken alle lezers de recepten uit te proberen, tips en reacties te geven en vooral er veel plezier aan te beleven.
  • Verder zoeken ??

    Zoek in het Regionaal Archief Tilburg

    Blij worden van groente en fruit!!

    links

    • een receptenboekje uit Amsterdam
    • Winckelbouck apotheek Sint-Janshospitaal
    • culinaire geschiedenis belgië
    • vergeten eten
    • oma's recepten
    • 'Liber Trotula'
    • kookhistorie (website)
    • oude termen
    • kookhistorie (weblog)
    • balkons met wasgoed!

    archief

    • ► 2014 (1)
      • ► april (1)
    • ► 2012 (2)
      • ► april (1)
      • ► februari (1)
    • ► 2011 (25)
      • ► september (1)
      • ► augustus (19)
      • ► juli (1)
      • ► juni (2)
      • ► mei (2)
    • ▼ 2010 (23)
      • ► november (1)
      • ► september (4)
      • ► augustus (1)
      • ► juli (3)
      • ► juni (3)
      • ► mei (1)
      • ► april (1)
      • ► maart (1)
      • ▼ februari (3)
        • Kookbuukske en het Reglement op het Wagenveer
        • Heerlijk en Helder uit Hilvarenbeek en meer ...
        • Vlekken
      • ► januari (5)
    • ► 2009 (21)
      • ► december (3)
      • ► november (4)
      • ► oktober (8)
      • ► september (4)
      • ► augustus (2)

    Worstenbrood bakken

    zoeken







    • Home
    • Posts RSS
    • Comments RSS
    • Edit

    © Copyright kletskoppen en zwarte inkt. All rights reserved.
    Designed by FTL Wordpress Themes | Bloggerized by FalconHive.com
    brought to you by Smashing Magazine

    Naar boven