maandag 4 juli 2011
Een tijd geleden was ik een van de honderden aanwezigen in het Textielmuseum om mijn erfstukken te laten taxeren door de deskundigen van Kunst en Kitsch. Een paar monsterlijke pendulesets uit het huis van mijn opa en het ouderlijk huis van mijn oma. Niet alleen monsterlijk van uiterlijk, maar ook nogal groot en zwaar. Een hele middag zeulen dus. Ik had ook nog wat 'oud goud' bij elkaar gesprokkeld, een een ouderwetse tandenstoker van staal. Zoals bij de meesten viel het resultaat tegen: de klokken: wat de gek er voor geeft (binnenkort op marktplaats dan maar) de tandenstoker werd slechts minzaam bekeken.... En ten slotte het oude horlogekettinkje van mijn opa: het goudgewicht, meer zat er niet in. Het goud was in tegenstelling tot de klokken nauwelijks "gewichtig" en ik verliet het zonovergoten plein voor het museum dan ook -zoals zo velen- verdrietig en teleurgesteld. Een lieve collega ving me op en wist me op te monteren in haar prachtige tuin.
U begrijpt dat mijn vreugde groot was, toen ik afgelopen weekend het recept las waarmee ik ordinair en waardeloos metaal kan vergulden! Niet dat het mijn kitsch tot kunst zal kunnen verheffen. Het is een mogelijkheid om het beetje goud dat ik heb uit te smeren. Een medicijn voor al die teleurgestelde bezoekers van dat leuke programma van de AVRO?
Ik wil het u niet onthouden.
httIk wil het u niet onthouden. Om Koud te vergulden op alle
metaalen.
Neemt Goud, ofwel bladgoud (te
weeten echt fijn goud,) zoo veel
gij wilt
Solveerd, ontbind, of smelt het in
aqua Regis, zoo veel genoeg is,
dat is omtrent viermaal
zoo veel Goud als aqua regis.
behandel dit solveeren of ontbinden volgens de konst,
dat is: doet eerst het goud in
het Sterk water, koud in een
glas,
Doed daar dan graans-wijze of
kleine stukjes als speldekoppen
sal ammoniac.
Is er dan nog ongesmolten goud of onge
solveerd goud op den grond te zien, giet
dan, na het eerste sterkwater in een
ander glas afgegooten te hebben, weder
aqua regis op het goud, doed er weder
graans-wijze sal ammoniac bij
als te vooren: en herhaal dit tel
kens tot er geen ongesmolten goud
meer gezien word
Doed dan alles in een hoogruim
groot glas.
Het afgetrokken aqua regis krijgt
dan eene geel en groenagtige urin
coleur,
Laat het in het groote glas staan
dat het zakt of bezinkt, want het
geen zich dan op den bodem zet is
geen goud maar vreemd bijge=
Neem dan een stuk zuiver lijnwaad
aan een stokje één punt of
hoek (te weten van ’t Lijnwaad) vast
gemaakt. Sop dat lijnwaad in
het aqua regis dat nu met goud
door en door vol is (aura gravida)
laat het afdruipen en droogen, en
herhaal dit inzoppen tot dat al het
vogt opgesopt is, zoo laat het
lijnwaad droogen. –gedroogd zijnde
brand het lijnwaad tot een tintel bo=
ven een zeer zuiver plankje. zoo
is het poeder van de tintel koomen
de gereed.
Het metaal dat men vergulden wil,
moet, eer men het verguld met een
zeepzop van of met jenever gemaakt Fragment uit: Algemeen huishoudelijk-,
Schoon gemaakt worden: vervolgens natuur-, zedekundig-, en konst- woordenboek
met een krijtborsteltje schoongepo- door Noel Chomel 1778
lijst worden. En dan moet het poe=
der met den vinger op het Metaal ge
wreeven worden tot dat het overal raakt.