Tot mijn grote verbazing zag ik in dit oude receptenboekje een recept voor macaroni staan: Ik heb nooit geweten dat macaroni al zo lang gebruikt werd in de Nederlandse keuken!

Maceronie
Kookt men in bouillon, of water met
wat zout en boter gaar, Men snijd
mager van de ham of gerookt vleesch
aan kleine stukjes raspt kaas / wat
veel/ roer dit door elkanderen doet
dit bij de Maceronie, goed door een
geschut schept men het in schaaltjes
zet het in den oven tot de gestoote
beschuit die men er boven op doet
bruin is.

Voor het originele recept, klik hier.

Stokvis wordt meestal gemaakt van kabeljauw (leng of haring voldoen ook). Door het drogen blijft de vis lang houdbaar. Om de vis weer eetbaar te maken moet deze dagenlang geweekt worden waarbij het weekwater regelmatig ververst moet worden.

Stokvis pastij
Als de visch wel geklopt is zet men hem
24 uren in regenwater, 2 keren verwateren
kookt ... in regenwater en melk gaar
zuivertse van alle raten en vellen en
breekt ze in kleine stukjes doet daar
eenige ansjovissen bij in kleine stukjes
gesneden 1 stuk boter note muscaat
peper en wat melk wat tarwe blom
dat de sous gebonden is | er mag niet
te velle en ook niet te weinig sous op
zijn| laat het daarmede eens doorstoven
Men kan er ook eenige charlotte en peterselie
bij doen als het koud is doet het in de korst
en een korst en over heen bakt het in den oven

Voor het originele recept, klik hier.

Zuurkool vind ik een echte wintergroente; heerlijk als stamppot, ovenschotel of in een hartige taart. Dat er eeuwenlang al verschillende recepten met zuurkool werden gemaakt bewijst onderstaand recept voor zuurkooltaart. Het verschilt niet eens zoveel van de versie die ik tegenwoordig wel eens maak.

zuurkooltaart
Kookt groote aardappelen doe die kapot
en roert er wat varrekens vet, of wat
van het uitgebraden spek bij, roer dat
goed door elkanderen zet intussen
de zuur kool op het vuur met wat
vet, laat die wat stoven, doet dan van
de aardappelem een laag in een vertinde
schottel doet daar wat zuurkool op
dan ham tot terlingstenen* gesneden
of uit gebrade spek daar weer wat
zuurkool op en dan verder de aardappelem
en zet het dan in den oven tot het
bruin is, brengt het met de schotel op tafel

*terlingstenen zijn dobbelstenen

Voor het originele recept, klik hier

Brrrr, wat is het koud buiten! Voor vannacht wordt weer 15 graden vorst voorspeld.
Prima weer voor heerlijk warme drankjes bij een knappend houtvuur met een zelfgebreide sjaal om. Tegenwoordig maak ik vaak warme appelsap met kruidnagel en kaneel klaar, heerlijk.

Hieronder drie recepten voor heerlijk warme winterdranken:

Candeel
Men laat in water een pijp Caneel kooken
als de rijnwijn heet is doet men er die bij
op een fles wijn 4 dooijers van eijeren en suiker

Slemp
Men laat een pijp Caneel en eenige
kruidnagelen en saffraan in een weinig water koken
tot dat het goed is uitgetrokken
dan doet men er 2 dooijers van Eyeren
suiker en een kan melk bij, blijven
roeren tot het wat dik word

Warme wijn
Kaneel en eenige kruidnagelen
in een weinig water laten koken
dan doet men er de wijn bij tot dat
zij op de kook is - ... en suiker
doet men er bischop bij is een lepel op de fles
genoeg.


Voor de originele recepten, klik hier.

Na de bijzonder geslaagde "kletskoppen"-activiteit die we 12 december j.l. organiseerden kunnen we het allemaal: inkt maken op de manier zoals onze voorouders het deden.  Voor degenen die de dag gemist hebben, zijn er gelukkig nog de foto's.



Omdat er in het apothekersschriftje wel 30 recepten staan om zwarte inkt te maken, nu een paar varianten: één met regenwater en één met wijn (rood of wit staat niet vermeld)!

In het eerste recept wordt melding gemaakt van een voorschrift van ene Carel van Gilliers. Over deze Carel trof ik via de website van het Meertensinstituut de volgende informatie aan ( pag.220):


Blijft de vraag waar het receptenboekje waaruit wij putten vandaan komt. Daarover een volgende keer meer. Nu eerst de recepten:

#3
Om Zwarten Inkt te maaken.
Neemt 1 ½ [pond] Regenwater, doed daar in
6 lood gebrooken Galnooten
laat het zoo staan twee
dagen in de Zonne, dan
doet, daar nog bij
4 lood [Ongers?] Kooperrood
kleingestooten, en roerd
het wel onder een met
een stok, en stel het we
derom twee dagen in de
zonne, Ten laatsten doet
daar nog in
2 lood Arabische Gom die
zeer klaar is en klijn ge
stooten beneevens
2 lood Granaatappel-
schillen indien gij die
kunt bekoomen. Laat
het dan een weinig zieden
met een zacht vúúr en
giet het eindelijk klaar
boven af. Zoo is de inkt
volgens dit voorschrift
van Carel de Gilliers
in zijnen Trap der Jeugd ge
geeven, gereed.

#4
Om met der haast goeden zwar
ten Inkt te maaken.

Neemt 3 pinten wijn, laat daar in
¼ [pond] Galnooten, die gebrooken
zijn zieden, het kooksel
altoos wel om roerende, tot
dat een derde gedeelte van
den wijn verkookt is.
neem het als dan van het
vúúr, en nog laaúw zijnde
doed daar in
¼ [pond] Koperrood. en roer
het nog eenigen tijd wel om.
Laat het vervolgens staan
tot den volgenden dag; en neem
dan een pot of kruik in
welke men den inkt wil
laaten, Roerd het kook
zel nog eens wel om
en laat het door een doek
in die pot of kruik waar
in de inkt bewaard zal
worden, door zijgen, daar
ten laatsten bij in doende
10 lood Gom